Informacje dla organów publicznych:

W ramach programu Copernicus uzyskuje się co roku petabajty danych. Aby dane te przynosiły korzyści mieszkańcom Unii, obecni i potencjalni użytkownicy programu muszą zdawać sobie sprawę z potencjału tych danych i uzyskać środki pozwalające wykorzystać je w najbardziej skuteczny sposób.

W rezultacie powstaje wiele nowych pomysłów i koncepcji dotyczących upowszechniania wśród użytkowników, co stanowi zapowiedź nadejścia interesujących czasów dla użytkowników programu Copernicus!

Jeden z celów Komisji Europejskiej dotyczy wykorzystania danych z programu Copernicus w największym możliwym stopniu przez publicznych użytkowników końcowych, w tym organy krajowe i samorząd terytorialny oraz decydentów, a także urzędników służby cywilnej w ujęciu ogólnym, i na ich potrzeby.

Mając na uwadze osiągnięcie tego celu, Komisja podjęła szereg działań, takich jak uruchomienie sieci Copernicus Relays i Copernicus Academy, które służą obywatelom Unii i państw trzecich, pracownikom naukowym, przedsiębiorcom i przedsiębiorstwom, oraz forum użytkowników programu Copernicus, które stanowi strukturę zarządzania składającą się z ekspertów – wyznaczonych przez państwa uczestniczące w programie Copernicus – którzy doradzają Komisji w zakresie identyfikacji wymogów użytkowników, weryfikacji zgodności usługi oraz koordynacji z użytkownikami z sektora publicznego.

Hiszpańskie Ministerstwo ds. Przemiany Ekologicznej (MITECO), będące jednym z przedstawicieli Hiszpanii na forum użytkowników programu Copernicus, stwierdziło, że dane i informacje z programu Copernicus nie są w pełni wykorzystywane przez podmioty publiczne z powodu ograniczonej wiedzy na temat korzyści, jakie można uzyskać dzięki programowi Copernicus, jeżeli chodzi o przepływ pracy hiszpańskiej administracji publicznej.

Z tego powodu i biorąc pod uwagę, że szkolenie organów publicznych dotyczące korzystania z programu Copernicus stanowi jeden z priorytetów mających przyczynić się do większego wykorzystania tego programu europejskiego, Ministerstwo realizuje obecnie szereg działań szkoleniowych przeznaczonych dla użytkowników programu Copernicus.  Od 2017 r. ministerstwo wraz z Laboratorium Przetwarzania Obrazów Uniwersytetu w Walencji (będącym członkiem sieci Copernicus Relays) organizuje warsztaty poświęcone przedstawianiu wkładu programu Copernicus w monitorowanie stanu ekologicznego jednolitej części wód śródlądowych, przybrzeżnych i przejściowych oraz możliwości włączenia tych informacji przez Dyrekcję Generalną ds. Wody do działań związanych z monitorowaniem i sprawozdawczością.

Warsztaty te, które stały się oficjalnym szkoleniem w ramach ogólnego planu szkoleń ministerstwa dla urzędników służby cywilnej, każdego roku dotyczą głównie promowania korzystania z programu Copernicus, identyfikowania wymogów użytkowników i potencjalnych użytkowników (posiadających wiedzę na temat teledetekcji i nieposiadających takiej wiedzy) oraz oceny potencjalnych luk między usługami i produktami programu Copernicus a potrzebami użytkowników publicznych.

Elisa Rivera Mendoza z MITECO, koordynatorka hiszpańskiego krajowego forum użytkowników programu Copernicus, wyjaśniła, że „wyraźnym dowodem na to, że nadal mamy wiele do zrobienia, jest ograniczone wykorzystanie produktów i usług programu Copernicus przez administracje publiczne, które stanowią jedną z największych potencjalnych społeczności użytkowników. Kiedy korzyści i zastosowania programu Copernicus będą dobrze znane, pojawi się popyt na takie produkty. Celem działań upowszechniających korzystanie z programu Copernicus w Hiszpanii jest zapewnienie lepszej wiedzy na temat programu, która doprowadzi do jego powszechnego stosowania”.

 

Dlaczego i w jaki sposób organy publiczne i urzędnicy służby cywilnej włączają zatem dane z programu Copernicus do procesu działań dotyczących gospodarki wodnej?

Informacje pochodzące z programu Copernicus mogą stanowić uzupełnienie informacji in situ przetwarzanych już przez administracje publiczne oraz mogą zostać wykorzystane do celów sprawozdawczości, takich jak opracowywanie krajowych sprawozdań dotyczących jakości wody na podstawie ramowej dyrektywy wodnej i dyrektywy azotanowej.

Udowodniono, że wiarygodne informacje i zmienne (np. jakość wody, dynamika wilgotności gleby, poziomy ewapotranspiracji, zużycie wody na nawadnianych powierzchniach) są bardzo przydatne dla organów publicznych zaangażowanych w zarządzanie zasobami wodnymi. W związku z tym obrazy satelitarne z satelitów Sentinel programu Copernicus mogą ułatwić monitorowanie naturalnych i dostępnych zasobów wodnych Hiszpanii i stanowić wkład w odpowiednie plany zarządzania dorzeczami i wodami.

Równie przydatne mogą okazać się informacje uzyskane w ramach usług programu Copernicus, na przykład informacje zdobyte dzięki usłudze monitorowania obszarów lądowych programu Copernicus do celów monitorowania stosowania azotanów, które trafiają do rzek, jezior i warstw wodonośnych i zanieczyszczają je; produkty obrazowania w bardzo wysokiej rozdzielczości pokrycia terenu i użytkowania gruntów na obszarach nadbrzeżnych, a także informacje dotyczące monitorowania jakości wód przybrzeżnych uzyskane w ramach usługi monitorowania środowiska morskiego itp.

Stosowanie danych pochodzących z obserwacji Ziemi przyczyniłoby się do poprawy jakości danych wykorzystywanych przez administracje publiczne. Miałoby to znaczny wpływ na zarządzanie i proces decyzyjny – organy publiczne i urzędnicy służby cywilnej dysponujący dokładniejszymi informacjami na temat zasobów naturalnych mogą podejmować bardziej świadome i skuteczne decyzje – oraz mogłoby doprowadzić do uproszczenia obowiązków sprawozdawczych w porównaniu z kilkoma krajowymi i unijnymi dyrektywami.

Dzięki programowi Copernicus można również uzyskać informacje na temat obszarów zagrożonych powodziami. Administracja publiczna mogłaby wykorzystać takie informacje, aby ulepszyć metody wyznaczania takich obszarów, i w związku z tym przeprowadzić lepszą ocenę szkód w przypadku zdarzeń powodziowych oraz ograniczyć szkody do minimum.

Kolejny wniosek z sesji dotyczył możliwości zdobycia przez organy publiczne informacji z programu Copernicus w celu monitorowania pasm górskich i określenia ilości śniegu zgromadzonego na tych obszarach. Dzięki temu organy publiczne byłyby w stanie dostrzec potencjalne zagrożenia lawinami i powodziami w okresach szybkich roztopów.

Antonio Ruiz Verdú z Laboratorium Przetwarzania Obrazów Uniwersytetu w Walencji wyraził swoją opinię na temat hiszpańskich działań upowszechniania programu wśród użytkowników i zauważył, że „w Hiszpanii istnieją obecnie dobre przykłady współpracy między administracją a członkami sieci Copernicus Academy i Copernicus Relays mającej na celu promowanie możliwości związanych z sektorem niższego szczebla programu Copernicus. Współpraca ta pomaga zlikwidować tak zwaną lukę między nauką a polityką”.

Ruiz Verdú podkreślił również, że „Uniwersytet w Walencji bierze udział w różnych projektach w zakresie badań i rozwoju w ramach programu Copernicus, co ma na celu przekazanie tej wiedzy użytkownikom końcowym z administracji publicznych”.

Na zakończenie wypowiedzi Elisa Rivera odniosła się również do „ogromnej roli, jaką odgrywają obecnie uniwersytety i czołowe ośrodki naukowe będące członkami sieci Relays i Academy, ponieważ przyczyniają się do promowania i budowania zdolności wśród administracji publicznych w zakresie korzystania z produktów i usług programu Copernicus”.

Co roku MITECO organizuje działania upowszechniające program wśród użytkowników z organów publicznych i urzędników służby cywilnej związanych z szerokim zakresem dziedzin, takich jak m.in.: inteligentne miasta, rolnictwo, leśnictwo i pożary, atmosfera i zmiana klimatu, zarządzanie środowiskiem morskim (w 2019 r.), różnorodność biologiczna i ekosystemy (w 2019 r.).