Voor overheidsinstanties

Het Copernicus-programma produceert elk jaar petabytes aan gegevens. Om deze te benutten ten behoeve van de EU-burgers moeten de huidige en potentiële gebruikers bewust worden gemaakt van de kracht van de gegevens en moeten zij de middelen krijgen om deze zo efficiënt mogelijk te gebruiken.

Als gevolg daarvan ontstaan er momenteel veel nieuwe ideeën en concepten in het kader van acceptatie door gebruikers en ligt er een boeiende tijd in het verschiet voor de gebruikers van Copernicus!

Een van de doelstellingen van de Europese Commissie is het maximaliseren van het gebruik van Copernicus-gegevens door en voor publieke eindgebruikers, zoals nationale en lokale autoriteiten en beleidsmakers, maar ook ambtenaren in het algemeen.

Op basis van deze doelstelling heeft de Commissie een aantal maatregelen getroffen, zoals de oprichting van de Copernicus Relays en de Copernicus Academy, twee netwerken ten dienste van burgers, academici, ondernemers en bedrijven van binnen en buiten de EU, en het Copernicus-gebruikersforum. Dit forum bestaat uit deskundigen, aangewezen door de deelnemende landen van Copernicus, die de Commissie adviseren over het vaststellen van gebruikersbehoeften, de controle van de diensten op overeenstemming en de coördinatie van gebruikers uit de publieke sector.

Het Spaanse ministerie voor Ecologische Transitie (MITECO), een van de vertegenwoordigers van Spanje op het Copernicus-gebruikersforum, heeft vastgesteld dat de gegevens en informatie binnen overheidsentiteiten onderbenut zijn vanwege de beperkte kennis over de voordelen die Copernicus kan hebben voor de werkstroom binnen Spaanse overheidsinstanties.

Om die reden, en gezien het feit dat de opleiding van overheidsinstanties in het gebruik van Copernicus een van de prioriteiten is bij het stimuleren van het gebruik van het Europese programma, zet het ministerie een reeks opleidingsactiviteiten op voor gebruikers van Copernicus.  Sinds 2017 organiseert het ministerie, samen met het laboratorium voor beeldverwerking van de Universiteit van Valencia (een van de Copernicus Relays), een workshop om te laten zien hoe Copernicus kan bijdragen tot de monitoring van de ecologische status van binnen-, kust- en overgangswateren en hoe het directoraat-generaal Water deze informatie in hun monitoring- en verslagleggingsactiviteiten zou kunnen integreren.

De workshop, die een officieel opleidingsonderdeel is geworden binnen het algemene opleidingsplan voor ambtenaren van het ministerie, is ieder jaar gericht op het stimuleren van het gebruik van Copernicus, het vaststellen van gebruikersbehoeften en potentiële gebruikers (met en zonder kennis over teledetectie) en het beoordelen van potentiële kloven tussen de diensten en producten van Copernicus en de behoeften van de publieke gebruikers.

Elisa Rivera Mendoza van MITECO, coördinator van het Spaanse nationale Copernicus-gebruikersforum, legde uit: "een duidelijk bewijs dat er nog veel moet gebeuren, is het beperkte gebruik van de producten en diensten van Copernicus door de overheidsinstanties, die in potentie een van de grootste gebruikersgroepen vormen. Als de voordelen en toepassingsmogelijkheden van Copernicus bekend zouden zijn, zou de vraag naar deze producten sterk toenemen. In Spanje worden activiteiten voor de ingebruikname van Copernicus opgezet om te zorgen dat het programma meer bekendheid krijgt en dus meer wordt gebruikt."

 

Waarom zouden overheidsinstanties en ambtenaren gegevens van Copernicus dan integreren in hun werkstroom voor waterbeheer en hoe kunnen ze dit doen?

Van Copernicus afkomstige informatie kan een aanvulling vormen op de in-situ-informatie waar overheidsinstanties al mee werken, en kan worden gebruikt voor verslagleggingsdoeleinden, zoals de nationale verslaglegging over de waterkwaliteit in het kader van de kaderrichtlijn water en de nitratenrichtlijn.

Betrouwbare informatie en variabelen (bv. waterkwaliteit, bodemvochtdynamiek, evapotranspiratieniveaus, waterverbruik in geïrrigeerde oppervlakten) zijn zeer nuttig gebleken voor overheidsinstanties die zich bezighouden met het beheer van vochthulpbronnen. Daarom kan het beeldmateriaal van de Sentinel-satellieten van Copernicus bijdragen tot de monitoring van de natuurlijke en beschikbare waterhulpbronnen van Spanje en als input dienen voor de plannen voor het stroomgebied van rivieren en voor het waterbeheer.

Informatie van de Copernicus-diensten kan ook zeer nuttig zijn. Denk bijvoorbeeld aan informatie van de landmonitoringdienst van Copernicus voor de monitoring van het gebruik van nitraten die uiteindelijk rivieren, meren en watervoerende grondlagen verontreinigen, bodembedekking- en landgebruikproducten met zeer hoge resolutie in oeverzones, monitoringinformatie over de kustwaterkwaliteit van de Monitoringdienst voor het mariene milieu enz.

Het gebruik van aardobservatiegegevens zou de kwaliteit van de door overheidsinstanties gebruikte gegevens verbeteren. Het beheer en het besluitvormingsproces zouden daardoor sterk worden beïnvloed. Als overheidsinstanties en ambtenaren over nauwkeuriger informatie over natuurlijke hulpbronnen beschikken, kunnen ze immers beter onderbouwde en efficiëntere besluiten nemen. Ook zouden verslagleggingsverplichtingen op basis van verschillende nationale en EU-richtlijnen kunnen worden vereenvoudigd.

Het Copernicus-programma kan ook voorzien in informatie over overstroombare gebieden. Die informatie kan overheidsinstanties helpen om methoden voor het afbakenen van deze gebieden te verbeteren en dus om de gevaren in geval van overstromingen beter te beoordelen en te beperken.

Een ander leerpunt van de sessie was dat overheidsinstanties Copernicus-informatie kunnen verkrijgen voor het monitoren van bergketens en het kwantificeren van de hoeveelheid sneeuw in deze gebieden. Zo zouden ze de mogelijke risico's op lawines en op overstromingen in perioden van snelle dooi kunnen ontdekken.

Antonio Ruiz Verdú van het laboratorium voor beeldverwerking van de Universiteit van Valencia gaf zijn mening over de Spaanse activiteiten voor acceptatie door gebruikers door op te merken: "Er zijn in Spanje nu goede voorbeelden van samenwerking tussen de overheid en leden van de Copernicus Academy en Relays voor de bevordering van mogelijkheden in de Copernicus-downstreamsector. Deze samenwerking helpt ons om de zogeheten kloof tussen wetenschap en beleid te overbruggen."

Ruiz Verdú benadrukte ook dat "de Universiteit van Valencia betrokken is bij verschillende O&O-projecten van Copernicus met als doel deze kennis over te dragen aan eindgebruikers bij de overheidsinstanties".

Als afsluitende boodschap verwees Elisa Rivera ook naar de "belangrijke rol die universiteiten en toonaangevende onderzoekscentra momenteel spelen als leden van de netwerken van de Relays en de Academy, aangezien deze bijdragen tot de bevordering en opbouw van capaciteit onder overheidsinstanties voor het gebruik van de producten en diensten van Copernicus".

MITECO organiseert elk jaar op gebruikersacceptatie gerichte activiteiten voor overheidsinstanties en ambtenaren die werkzaam zijn op allerlei terreinen, zoals: slimme steden, landbouw, bosbouw en branden, atmosfeer en klimaatverandering, beheer van het mariene milieu (in 2019), biodiversiteit en ecosystemen (in 2019) en meer.